Hormonen zijn signaal- of regelstofjes die je lichaam zelf aanmaakt. Ze regelen en beïnvloeden allerlei processen in je lichaam, zoals bijvoorbeeld je stofwisseling. Hormonen zijn als het ware de boodschappers in ons lichaam, doordat ze in staat zijn zich te verplaatsen vanaf de plaats waar ze zijn aangemaakt naar de plaats waar ze effect moeten hebben. Ze werken als communicatie tussen de cellen in ons lichaam.
Werking van hormonen
Hormonen worden aangemaakt in klieren (hormoonklieren), maar ook in andere weefsels (weefselhormonen). En vervolgens kunnen ze op verschillende manieren werken:
- Daar waar ze worden uitgescheiden, kunnen ze ook effect uitoefenen.
- Ze oefenen hun effect uit op de buurcellen van de plaats waar ze zijn uitgescheiden.
- Ze oefenen hun effect uit op een andere plaats in het lichaam door zich eerst te verplaatsen via de bloedbaan.
Zeker in deze laatste situatie kan het een tijdje duren voordat het effect van hormonen merkbaar is. Het duurt dan meestal wat langer voordat een hormoon bij de doelcellen is, waardoor het effect niet direct is, maar wel langer voortduurt.
Op het moment dat een hormoon bij een doelcel is, bindt het zich met een specifieke receptor (ontvanger) van de cel. Een specifieke receptor kan zich alleen binden met een specifiek hormoon, zie het als een sleutel die ook maar op één slot past. En op het moment dat een hormoon zich bindt met de receptor, activeren zich in de cel verschillende reacties.
Functies van Hormonen
Hormonen spelen een belangrijke rol bij veel processen in ons lichaam:
- Groei en ontwikkeling
- Orgaanfuncties
- Spijsvertering
- Stofwisseling
- Voortplanting
- Slaap, biologische klok
- Honger en verzadiging
- Temperatuurregulatie in ons lichaam
- Waterhuishouding
- Reactie bij een gevaarlijke situatie (vechten, vluchten of verstijven)
- Humeur
Regulering hormoonhuishouding
De hypofyse en hypothalamus reguleren, samen met de hormoonklieren en weefselhormonen, de hormoonhuishouding van ons lichaam. Gezamenlijk zorgen deze klieren er voor dat de hoeveelheid hormonen in het bloed worden aangepast op het moment dat daar behoefte aan is.
Als eerste meet de hypothalamus de hoeveelheid hormonen in ons bloed. Op het moment dat ergens meer of minder van nodig is produceert deze klier vervolgens een bepaald hormoon dat de hypofyse in werking zet. De hypofyse produceert op haar beurt ook weer een hormoon dat wordt opgenomen in het bloed. Zodat dit getransporteerd wordt naar het desbetreffende orgaan dat een bepaald hormoon moet aanmaken of de productie moet afremmen.
Hormonen
Er zijn vele tientallen hormonen bekend, maar er worden nog steeds nieuwe hormonen ontdekt. De meest bekende zijn:
- Adrenaline (stresshormoon)
- Noradrenaline (stresshormoon)
- Cortisol (stresshormoon)
- Serotine (geluk)
- Dopamine (beloning)
- Schildklierhormoon (stofwisseling, groei)
- Melatonine (slaap)
- Ghreline (honger)
- Leptine (verzadiging)
- Cholecystokinine (vrijkomen verteringssappen)
- Insuline (glucosestofwisseling)
- Oestrogeen (vrouwelijk geslachtshormoon)
- Progesteron (vrouwelijk geslachtshormoon)
- Testosteron (mannelijk geslachtshormoon)