Melk de witte motor! Wie kent het niet? Ons wordt al jaren verteld dat melk zo gezond is en heel belangrijk is voor sterke botten omdat het calcium bevat. Maar klopt dit wel?
Ik werd getriggerd door een post op Instagram en besloot me er in te verdiepen en deed schokkende ontdekkingen! En ik vertel je er graag over in dit artikel.
Inhoudsopgave
Bron van calcium
Melk is een belangrijke bron van calcium en daarom zou het gezond zijn, althans zo wordt ons verteld. Calcium is inderdaad belangrijk voor sterke botten, maar melk is niet de enige bron van calcium. Zo zijn er voldoende groenten die ook veel calcium bevatten, zo bevat boerenkool bijvoorbeeld veel meer calcium (455 mg per 100 kcal) dan melk (194 mg per 100 kcal). Daarnaast heb je van de plantaardige bronnen van calcium minder nodig, doordat je lichaam het beter kan opnemen1.
Is melk gezond?
Van oudsher is ons lichaam niet gemaakt om melkproducten te verteren. Onze genen lijken nog heel veel op de genen van de mensen die in de oertijd leefden. En in de oertijd maakten zuivelproducten geen onderdeel uit van ons voedingspatroon, dat is pas veel later gekomen. Het aanpassen van de menselijke genen gaat heel erg langzaam, daarom zijn nog vrij veel mensen lactose-intolerant.
Lactose-intolerant
Lactose is melksuiker dat van nature voorkomt in melk. Alleen zijn er veel mensen die dit niet kunnen afbreken en worden ziek als ze melk drinken, ze zijn lactose-intolerant.
Ongeveer 10% van de Europeanen en blanke Amerikanen zijn lactose-intolerant. Dit is vrij uniek, want ca. 75% van de Afrikanen en bijna 100% van de Aziaten kunnen melk niet verteren1. Dus een groot deel van de wereldbevolking wordt ziek van melk.
Botontkalking
Ondanks dat een groot deel van de wereldbevolking lactose-intolerant is, hebben zij geen last van botontkalking. Althans voor zo ver ik weet lopen de mensen in bijvoorbeeld Azië niet allemaal met botbreuken rond. Zij halen hun calcium gewoon uit plantaardige voedingsmiddelen, die ook nog eens veel gezonder zijn.
Er zijn zelf studies die aantonen dat het drinken van veel melk de kans juist verhoogd op botontkalking. Een onderzoek waaraan 78.000 vrouwen meededen toonde aan dat vrouwen die twee of meer glazen melk per dag dronken 45% meer kans hadden op heupfracturen dan vrouwen die minder dan één glas melk per week dronken2.
Melk – beter van niet
Ook al behoor je tot de mensen die melk wel kunnen verteren, dan nog is het beter om niet te drinken. Uit een onderzoek met 7.500 deelnemers bleek dat degenen die veel melk drinken 2,3 keer zoveel kan op parkinson hadden3. Ook is er een studie die aantoont dat vrouwen die meer dan één keer per dag melkproducten aten of dronken 44% meer kans hebben op eierstokkanker dan vrouwen die drie keer of minder per maand melkproducten eten of drinken. En mannen die 2 of meer glazen melk per dag drinken hebben bijna twee keer zo veel kans op uitgezaaide prostaatkanker dan mannen die geen melk drinken4.
Risico op kanker
Het consumeren van veel zuivelproducten kan dus het risico op kanker verhogen. Vermoedelijk komt dit doordat melk van nature groeifactoren bevat die bedoeld zijn om de kalveren te laten groeien. Maar in het lichaam van de mens heeft het gevolgen, zeker op de lange termijn, die niet zo goed zijn.
Waarom denken wij dat melk gezond is?
Aan het begin van de 20ste eeuw was de melkconsumptie laag, de Nederlandse melkboeren produceerden vooral voor de export. Met geld van de overheid verenigde de zuivelsector zich om de melkconsumptie omhoog te krijgen. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg dit een vervolg, de melkproductie steeg toen enorm en er ontstonden overschotten (de melkplas en de boterberg). Voor de zuivelsector werd het dus enorm belangrijk dat de melkconsumptie zou stijgen. Er werd vol ingezet op marketing, campagnes als Joris Driepinter, Melk de witte motor en ik drink melk, u ook? volgden.
Dat wij denken dat melk zo gezond is, heeft dus niet heel veel met wetenschap te maken, maar is vooral het resultaat van goed lopende marketingcampagnes.
Groente is een betere bron van calcium
Eerder in dit artikel vertelde ik al dat boerenkool een veel grotere bron van calcium is dan melk. En nu weten we ook dat het veel gezonder is. Daarnaast zijn er nog veel meer groenten die een goede bron van calcium zijn, denk hierbij aan groene kool, broccoli en paksoi. Ook fruit bevat calcium, wel is waar een stuk minder dan groente, maar zelfs in een sinaasappel zit nog zo’n 60 mg calcium. Calcium uit deze gezonde voedingsmiddelen worden veel beter opgenomen in ons lichaam dan melk. En bovendien verzuurt het ons bloed veel minder, door verzuring van ons bloed wordt juist calcium onttrokken aan onze botten. In alle opzichten is het eten van groente (en fruit) een beter alternatief voor de inname calcium en dus sterke botten.
En hoe zit het met yoghurt?
Van yoghurt wordt vaak gezegd dat het goed voor onze darmen is. De waarheid is echter dat yoghurt vaak lastig te verteren is voor onze darmen. Met als gevolg dat de darmtransit (de doorgang door de darmen) versnelt, daardoor dan het constipatie inderdaad verhelpen, zoals vaak wordt aangeprezen. Maar dat doet het dus niet omdat het gezond is voor onze darmen, maar omdat onze darmen moeite hebben met de vertering er van. En bij sommige mensen veroorzaakt het juist diarree.
Dus ook yoghurt is, net als melk, niet zo gezond zoals vaak wordt gezegd.
Alternatieven
Als alternatief is het veel gezonder om plantaardige melk- en yoghurtproducten te nemen, zoals bijvoorbeeld amandelmelk, havermelk, sojayoghurt of kokosyoghurt. Wel is het zaak om op te letten dat je producten neemt die zonder toegevoegde suiker zijn. Vaak zijn er 2 varianten in de supermarkt te vinden: de ‘original’ en ‘zonder toegevoegde suiker’. Hoewel je zou denken dat de original degene is zonder toegevoegde stoffen, kan je veel beter degene nemen zonder toegevoegde suiker.
Ik hoop je met dit artikel bewust te hebben gemaakt van de gevaren van te veel zuivelproducten. Voor mij was het een schokkende ontdekking dat ons verteld wordt dat melk gezond is, terwijl dat genoeg wetenschappelijke onderzoeken aantonen dat je er juist mee moet oppassen.
Heb je nog vragen? Stel ze gerust, ik beantwoord ze graag.
Lees ook:
Bronvermelding:
- Boek: De Voedselzandloper van Kris Verburgh
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1380936/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15781824/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11566656/