Kefir wordt steeds populairder en heeft de naam dat het gezond is. Ik zelf heb zeker al anderhalf jaar een kefircultuur (ook wel kefirkorrels genoemd) in bezit en maak dan ook regelmatig kefir. Ik vind het heerlijk met wat fruit en noten, ik gebruik het dus als een soort yoghurt. Ik vind het niet alleen lekker, maar ik denk ook dat het gezond is. Maar is kefir wel zo gezond?
Zelf kwam ik onlangs tot de ontdekking dat melk (waarvan ik kefir maak) helemaal niet zo gezond is als ik dacht. Dus is mijn kefir dan wel zo gezond? Ik ging op onderzoek uit en deel mijn bevindingen graag met jou.
Inhoudsopgave
Wat is kefir?
Kefir is een gefermenteerde drank, maar je kan het ook als yoghurt gebruiken. Het is dunner dan yoghurt, maar dikker dan melk. Het ontstaat door kefirkorrels (een kefircultuur) toe te voegen aan -in mijn geval- melk en dit te laten staan voor 24-48 uur op kamertemperatuur. De melksuikers (lactose) worden door de kefirkorrels opgenomen en omgezet in melkzuren en daardoor ontstaat een frisse, licht zure drank of ‘yoghurt’.
Door het fermentatieproces ontstaat een kleine hoeveelheid koolzuur en alcohol. Maar deze hoeveelheid is zo klein (0,01-0,1%) dat het gewoon wordt beschouwd als een alcoholvrije drank.
Hoe is kefir ontstaan?
Kefir is vermoedelijk ontstaan in Tibet en de Kaukasus. De mensen hadden geen koelkast en zochten een manier om melk te kunnen bewaren en mee te kunnen nemen. Het fermenteren is dus eigenlijk een vorm van conserveren: het langer houdbaar maken van de melk.
Is kefir gezond?
Als je gaat zoeken op internet, is de overall conclusie dat kefir gezond is. Je komt vooral veel voordelen tegen, die ongetwijfeld waar zijn. Wat kwam ik zoal tegen?
Probiotica
Kefir bevat veel probiotica en dat is goed voor de darmflora. In onze darmen leven veel bacteriën, zowel goede als slechte. De slechte worden gevoed door de vele suikers en andere ongezonde voeding die we eten. Kefir voedt juist de goede bacteriën en zorgt daardoor voor meer evenwicht in onze darmen.
Goed bij lactose-intolerantie
Doordat de lactose (melksuiker) in melk door de kefirkorrels wordt opgenomen en omgezet in melkzuur, kunnen mensen met lactose-intolerantie kefir vaak wel verdragen. Ook mensen met een Prikkelbaar Darm Syndroom kunnen baat hebben bij kefir.
Breed scala aan voedingsstoffen
Kefir is niet alleen goed voor de spijsvertering en je darmflora het bevat ook een breed scala aan vitaminen en mineralen: Vitamine B2, B3, B5, C, K2, Calcium, Kalium en Fosfor.
Cholesterol verlagend en ontstekingsremmend
De micro-organismen in de kefircultuur zouden ook de cholesterolwaarden verlagen1. Ook zou het ons immuunsysteem versterken en remmend werken bij ontstekingen2.
Is melk-kefir echt gezond?
Maar hoe zit het met kefir gemaakt van dierlijke melk? In dierlijke melk zitten natuurlijke groeihormonen die er voor zorgen dat de kalfjes of lammetjes groeien. Kijken we bijvoorbeeld naar koeien: in 2 maanden tijd gaat een kalfje van 40 kilo naar 80 kilo, de melk werkt goed dus!
Hoewel er wetenschappers zijn die zeggen dat de kleine hoeveelheid groeihormonen geen effect lijken te hebben op onze gezondheid, zijn er ook wetenschapper en artsen die zeggen dat de groeihormonen het risico op kanker lijken te vergroten3,4,5. Dat zit zo: mensen die veel melk drinken, krijgen een verhoogde IGF (Insuline like Growth Factor) in hun bloed. En dit beïnvloed de snelheid waarin cellen groeien: gezonde cellen groeien sneller, maar ongezonde cellen ook…
Wat er met de groeihormonen in dierlijke melk gebeurd tijdens het fermentatieproces, heb ik nergens gevonden. Of kefir dus echt zo gezond is, daar twijfel ik nu over. Dus heb ik besloten om mijn kefir voortaan te maken met plantaardige melk.
Kefir met plantaardige melk
Kefir kan je ook maken met plantaardige melk. Alleen moet je er op letten dat de plantaardige melk suikers bevat, want die hebben de kefirkorrels nodig om te kunnen fermenteren. Ze zetten deze suikers dus om.
Als je in de supermarkt kijk heb je meestal 2 soorten plantaardige melk:
- Original, deze bevat suiker en zou je dus zo kunnen gebruiken
- Ongezoet, deze bevat geen suiker en moet je dus zelf toevoegen als je die wilt gebruiken om kefir van te maken.
Waterkefir
Er bestaat ook waterkefir. Dit wordt gemaakt van speciale water-kefirkorrels, dus let daarop als je een kefircultuur aanschaft. Hierbij voeg je wat gedroogd fruit, suiker, een beetje citroen en water toe. Door het fermentatieproces ontstaat een beetje koolzuur, waardoor het wel wat weg heeft van een gezonde frisdrank.
Kant-en-klaar kefir
De naam kefir is onbeschermd, er worden dus geen eisen gesteld aan wanneer iets kefir mag heten. Door de stijgende populariteit zie je steeds meer kefirsoorten verschijnen in het melkschap van de supermarkt. Veel van deze kefirsoorten zijn gemaakt met kefirpoeder. Dit poeder bevat niet dezelfde bacterie- en gietculturen als het origineel. Deze fabrieksvarianten worden veel sneller gemaakt, waardoor niet alle suikers zijn vergist. En daardoor vaak niet geschikt zijn voor mensen met een lactose-intolerantie. Lees bij kant-en-klaar kefir altijd de etiketten en let op suikers en andere toevoegingen.
Als je een kant-en-klaar kefir koopt, kan je veel beter een variant kopen die gemaakt is van een echte kefircultuur en niet van poeder, lees de etiketten dus goed!
Kefir zelf maken
Het is veel gezonder om je eigen kefir te maken: je weet dan precies wat er in zet en het is nog veel goedkoper ook! En bovendien helemaal niet moeilijk.
Je hebt nodig:
- Een kefirkorrels/kefircultuur (als je iemand kent die zelf kefir maakt, mag je vast een stukje hebben, het groeit namelijk als kool en anders zijn er genoeg websites waar je ze kunt kopen)
- (Plantaardige) melk
- Een glazen pot (een weckpot, maar kan ook een glazen pot van bv de augurken zijn)
- Plastik zeef (kefir gaat niet goed met staal)
Doe de kefirkorrels (die er uitzien als kleine bloemkooltjes) in de glazen pot. Schenk de pot vol met (plantaardige) melk en doe de deksel erop. Zet op een warme plek (op kamertemperatuur). Laat 24 – 36 uur staan, de kefircultuur doet de rest.
Schenk daarna de pot leeg door de zeef en vang de kefir op. Dit kan je gelijk drinken, maar ook in een pot in de koelkast bewaren voor later. De kefirkorrels doe je in een klein potje met een beetje melk in de koelkast tot de volgende keer dat weer kefir gaat maken.
Temperatuur
Over het algemeen werkt kamer temperatuur het beste voor het fermenteringsproces. Ik zelf zet het meestal iets warmer (bij de cv-ketel), maar daardoor wordt de kefir wel wat sterker en kan er bij gevoelige darmen meer reactie komen. Als de temperatuur te koud is, blijven er meer restsuikers aanwezig en is de werking van de kefir minder.
Kefircultuur bewaren
Je kunt een kefircultuur ongeveer één week in een potje met (plantaardige) melk goedhouden in de koelkast. Daarna moet je hem weer gebruiken of als je hem langere tijd niet nodig hebt invriezen.
Invriezen
Voordat je de kefirkorrels kan invriezen, moet je ze eerst goed afspoelen in een zeef (plastik) met water. Dan dep je de korrels voorzichtig goed droog en vervolgens kun je ze in de vriezer bewaren. Wil je ze weer ontdooien, doe ze dan direct uit de vriezer in een potje met een beetje (plantaardige) melk. Laat dit op kamer temperatuur staan en op het moment dat de melk wat begint in te dikken is de kefircultuur weer ontdooit en kan je hem weer gebruiken.
Gratis aan de slag met een slank en gezond lijf!
Met mijn gratis weekprogramma kan jij direct aan de slag met een slank en gezond lijf en ervaren wat een écht gezonde leefstijl voor je kan betekenen.
- Volledig weekprogramma
- Inclusief compleet weekmenu
- Nooit meer diëten
- Minder stress
- Me-time
- Goede nachtrust
- Gezond lichaam
- Gelukkig leven
Starten met een gezond en slank lijf wordt nooit meer makkelijker!
Kefir is dus wel gezond, alleen durf ik niet met zekerheid te zeggen of kefir van dierlijke melk wel zo gezond is, als vaak gedacht wordt. Ik ga in ieder geval overstappen naar kefir op basis van plantaardige melk. Kan jij me hier meer duidelijk over verschaffen? Ik hoor het graag! Heb jij nog vragen? Stel ze gerust, ik beantwoord ze graag!
Lees ook:
Bronvermelding:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19444443/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15848295/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19142965/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16333032/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15203374/
leuk stukje. wij maken bij ons thuis nu ook kefir van ons eigen geitenmelk. Heerlijk fris en sinds ik aan de geitenmelk zit heb ik bijna geen problemen meer met mijn darmen, waar ik het verleden nogal eens last van had.
Ik las in jouw stukje over groeihormonen in melk, hier hoef je je echt niet druk om te maken want die worden in Nederland niet bij koeien of geiten of zelfs helemaal niet gebruikt dus zul je ook niet in de melk aantreffen. Op internet wordt misschien wel eens wat anders gesuggereerd maar alles wat op internet staat is ook niet altijd waar.
Wat goed om te lezen! En dank je wel voor je aanvulling. Goed om te weten. Met geitenmelk wil ik het ook nog uitproberen, wij hebben zelf (nog) geen geiten, maar ga bij de geitenboer verderop in de straat eens vragen.